Przeszukiwanie mieszkania przez komornika owiane jest nutą grozy, panuje przekonanie, że jest to pogwałcenie prawa do wolności. Komornik sądowy działa jednak zgodnie z prawem, a zakres jego działań jest szczegółowo opisany w kodeksie postępowania cywilnego oraz w ustawach o komornikach sądowych.
Czy komornik może przeszukać mieszkanie, które nie należy do dłużnika?
Komornik nie ma prawa dokonać egzekucji nieruchomości, która nie należy do dłużnika, egzekutor nie może nakazać eksmisji z mieszkania, by przejąć nieruchomość i doprowadzić do sprzedaży i pokrycia długów. Może natomiast mieszkanie nienależące do dłużnika przeszukać, to są dwie różne kwestie, które bywają mylone ze sobą.
Komornik ma prawo do dostępu do każdej nieruchomości, w której mogą znajdować się przedmioty majątkowe dłużnika, co znaczy, że poza mieszkaniem, dłużnik ma prawo przeszukać także piwnicę, komórkę lokatorską czy strych.
Czy komornik może przeszukać mieszkanie, pod nieobecność dłużnika?
Jeśli komornik chce przeprowadzić przeszukanie mieszkania, a w nieruchomości znajdują się tylko osoby trzecie, to nie może on przeprowadzić przymusowego przeszukania mieszkania. Może natomiast przeszukać mieszkanie, jeśli w domu nie ma nikogo, nawet dłużnika. Warto pamiętać o tym, że komornik ma jedynie obowiązek poinformować dłużnika o przeprowadzeniu egzekucji, nie ma jednak obowiązku informować dłużnika o tym, kiedy nastąpi przeszukanie mieszkania. Wynika to z faktu, że po informacji, dłużnik mógłby zataić dobra majątkowe przed komornikiem.
Jak wygląda przeszukanie mieszkania przez komornika?
Komornik sądowy zobowiązany jest do poinformowania o wszczęciu procesu egzekucyjnego. Może on zarządzić otworzenie mieszkania oraz przeszukać inne pomieszczenia i schowki dłużnika. Jeśli komornik nie znalazłby żadnych przedmiotów majątkowych, które mógłby zająć w ramach spłaty zobowiązania, może on przeszukać także odzież dłużnika. Dodatkowo egzekutor musi przeprowadzić wywiad z dłużnikiem na temat jego majątku. Nie ma podstaw, do obaw, że komornik od razu zajmie mieszkanie, jest to ostateczność. To, co komornik zajmuje w pierwszej kolejności to wynagrodzenie za pracę i ruchomości.
Czego nie może zająć komornik w mieszkaniu?
Komornik sądowy w celu likwidacji długów może przeprowadzić egzekucję z ruchomości, ze zwierząt, z wynagrodzenia, z nieruchomości, a nawet z akcji czy udziałów w spółce. Nie może jednak zająć takich rzeczy, jak:
- żywność,
- opał,
- materiały naukowe,
- narzędzia i przedmioty potrzebne do wykonywania zawodu,
- sprzęt AGD niezbędny do życia, jak: pralka, lodówka,
- papiery osobiste,
- ubrania, pościel.
Nie ma potrzeby do obaw, egzekutor nie może pozostawić dłużnika bez środków do życia, prócz tego komornik nie może zająć niektórych świadczeń socjalnych.
Czy komornik może przeszukać mieszkanie bez zapowiedzi?
Komornik sądowy nie może wszcząć procesu egzekucyjnego bez wiedzy dłużnika, jednak nie ma obowiązku informowania o tym, kiedy nastąpi przeszukanie. Egzekutor działa wedle prawa, zgodnie z art. 814. kodeksu postępowania cywilnego komornik ma obowiązek poinformować dłużnika o zamiarze egzekucji, ale nie o zamiarze przeszukania mieszkania. Fakt zawiadomienia musi zostać udokumentowany. Ponadto komornik może przeszukać mieszkanie tylko po otrzymaniu decyzji prezesa sądu rejonowego.
Co się stanie, jak nie wpuszczę komornika?
Dłużnik ma obowiązek wpuścić komornika do domu. W przypadku niewpuszczenia egzekutora może on wezwać ślusarza, by przeprowadził przymusowe otwarcie lokalu, w skrajnych przypadkach może wejść do mieszkania w towarzystwie policji.
Inaczej wygląda sytuacja, kiedy w mieszkaniu znajdują się osoby trzecie, jak współlokatorzy czy małżonek dłużnika. Osoby trzecie nie mają obowiązku wpuszczać komornika.
Jak postępować podczas egzekucji komorniczej?
Podczas oględzin mieszkania należy zachować spokój, dłużnik jest zobowiązany przyjąć dłużnika, komornik prędzej czy później i tak przeszuka mieszkanie. Żeby przeszukiwanie mieszkania przeszło szybko i skutecznie, wskazana jest współpraca z komornikiem, niech dłużnik mówi, które przedmioty majątkowe należą do niego, nie powinno się zatajać żadnych informacji przed egzekutorem. Fałszywe zeznania dotyczące stanu majątkowego grożą karą grzywny do dwóch tysięcy złotych.
Dłużnik nie powinien utrudniać komornikowi sądowemu pracy, niewłaściwe zachowanie lub utrudnianie dochodzenia może skutkować wydaleniem dłużnika z nieruchomości na czas jej przeszukiwania, a jeśli dłużnik nie dostosuje się do polecenia, może zostać ukarany grzywną wysokości do tysiąca złotych.
O czym należy pamiętać przy egzekucji komorniczej?
Nieznajomość prawa szkodzi, warto znać swoje prawa jako osoby zadłużonej. Jeśli dłużnik uważa, że egzekucja komornicza odbyła się niezgodnie z prawem, może on złożyć skargę w tej sprawie. Przysługuje mu prawo do dochodzenia swoich spraw w sprawie postępowania egzekucyjnego.
Warto też mieć na uwadze, że błędy w trakcie egzekucji się zdarzają. Podczas przeszukiwania mieszkania pod nieobecność domowników, komornik sądowy może zabrać rzeczy, które nie należą do dłużnika, a do innych członków rodziny. Te przedmioty zostaną niezwłocznie zwrócone, ponieważ komornik ma prawo zatrzymywać tylko przedmioty dłużnika.