Jeśli jesteś wierzycielem, to może się zastanawiasz, które przedmioty dłużnika zostaną zajęte, ile potrwa postępowanie egzekucyjne i czy uda się odzyskać całą należną kwotę? Z pewnością chciałabyś mieć pewność, że czynności komornika będą zgodne z przepisami i procedura odbędzie się bez zbędnych opóźnień. Wyjaśniamy, jak wygląda zajęcie ruchomości przez komornika.
Jak komornik ustala, które ruchomości zająć najpierw?
Zajęcie ruchomości to jedna z metod egzekucji w postępowaniach komorniczych, polegająca na przymusowym ściągnięciu należności od dłużnika. Procedura ta przewidziana jest w art. 844-879 Kodeksu postępowania cywilnego. Komornik sądowy, dokonując zajęcia ruchomości, kieruje się przede wszystkim zasadą celowości i proporcjonalności egzekucji – oznacza to, że powinien zabezpieczyć takie rzeczy, które pozwolą najskuteczniej i najszybciej zaspokoić wierzyciela, ale jednocześnie nie będą nadmiernie uciążliwe dla dłużnika.
W pierwszej kolejności komornik dokonuje tymczasowego zajęcia ruchomości o większej wartości rynkowej i łatwych do sprzedaży, takich jak samochody, sprzęt elektroniczny, biżuteria czy maszyny. Dopiero gdy ich zbycie nie wystarczy na pokrycie długu, może on sięgnąć po inne przedmioty. Komornik ma też obowiązek uwzględniać przepisy – art. 829 KPC, które wyłączają spod egzekucji rzeczy niezbędne do codziennego życia lub pracy zarobkowej dłużnika. W razie wątpliwości co do własności rzeczy komornik może ją zająć, a osoba trzecia ma prawo później dochodzić swoich praw w sądzie.
Na czym polega zajęcie komornicze i sporządzenie protokołu?
Zajęcie komornicze polega na zabezpieczeniu majątku dłużnika w celu zaspokojenia roszczeń wierzyciela. Oznacza to, że osoba zadłużona traci prawo do swobodnego rozporządzania nim. Nie może ona sprzedać należących do niej rzeczy, ukryć ich, ani przekazać innej osobie. W momencie zajęcia komornik sporządza protokół zajęcia, w którym szczegółowo opisuje przedmioty, stan, w jakim się znajdują, miejsce położenia oraz szacunkową wartość. W dokumentacji przejęcia mienia zamieszcza się również pouczenie dla dłużnika o zakazie rozporządzania majątkiem i o konsekwencjach jego naruszenia.
Dokument w formie protokołu stanowi oficjalny dowód egzekucji z ruchomości i jest podstawą do dalszych czynności, takich jak sprzedaż przedmiotów na licytacji. Zazwyczaj zajęte rzeczy pozostają pod dozorem dłużnika, jednak w razie ryzyka ich ukrycia lub zniszczenia mogą zostać zabrane i oddane do przechowania wyznaczonemu dozorcy. Cała procedura uwzględnia interes wierzyciela przy jednoczesnym zachowaniu praw osoby zadłużonej i przejrzystości działań komornika.
Kiedy możliwa jest sprzedaż zajętych rzeczy?
Kolejnym etapem egzekucji komorniczej z ruchomości jest zbycie zajętych rzeczy. Możliwe staje się to jednak dopiero po upływie co najmniej 7 dni od ich zajęcia. Ten czas daje dłużnikowi szansę uregulowania należności i uniknięcia sprzedaży majątku. Jeśli w tym terminie nie spłaci on długu, komornik może przystąpić do licytacji publicznej lub elektronicznej. W pierwszym terminie cena wywołania wynosi trzy czwarte wartości szacunkowej, a jeżeli aukcja nie dojdzie do skutku, często zostaje wyznaczony drugi termin, w którym cena wywołania wynosi połowę wartości szacunkowej. Zbycie nie może nastąpić za kwotę niższą niż cena wywoławcza. W pewnych przypadkach sprzedaż odbywa się z wolnej ręki, jeśli wyrażą na to zgodę wierzyciel i dłużnik. Komornik ma obowiązek doręczyć dłużnikowi obwieszczenie o licytacji najpóźniej na tydzień przed jej rozpoczęciem, a do przeprowadzenia przetargu wystarczy obecność jednego licytanta.
Co dzieje się z pieniędzmi po sprzedaży ruchomości?
Po sprzedaży zajętych ruchomości komornik wpłaca uzyskane pieniądze na specjalny rachunek depozytowy prowadzony w banku pod nadzorem Ministerstwa Sprawiedliwości. Środki te są bezpiecznie przechowywane do czasu ich rozliczenia. Następnie komornik pokrywa z nich koszty egzekucyjne, a resztę przekazuje wierzycielowi. Gdy w sprawie uczestniczy kilku wierzycieli, organ egzekucyjny sporządza plan podziału pieniędzy, który następnie musi zaakceptować sąd. Dopiero po zatwierdzeniu środki mogą zostać wypłacone uprawnionym osobom. Jeśli po rozliczeniu pozostanie nadwyżka, komornik zwraca ją dłużnikowi. Cała procedura ma zapewnić bezpieczeństwo i przejrzystość rozliczeń.
Egzekucja komornicza z ruchomości przebiega etapami. Komornik najpierw zajmuje te przedmioty, które mają największą wartość. Dłużnik nie może wtedy nimi swobodnie rozporządzać. Następnie rzeczy są wystawiane na licytacji. Kwota ze sprzedaży jest dzielona między wierzycieli zgodnie z protokołem i po zatwierdzenie planu spłaty przez sąd. Warto pamiętać, że procedura przewiduje ochronę dłużnika w zakresie przedmiotów niezbędnych do codziennego życia i pracy, aby zajęcie nie naruszało jego podstawowych potrzeb.