W sporach sądowych o pieniądze ważne jest nie tylko to, kto ma rację, ale też czy po wygranej będzie co egzekwować. Zdarza się, że dłużnik jeszcze przed wyrokiem ukrywa majątek lub szybko go wyzbywa. Zapobiec temu ma zabezpieczenie roszczeń pieniężnych.
Na czym polega zabezpieczenie roszczenia pieniężnego dłużnika?
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych polega na czasowym unieruchomieniu majątku dłużnika, zanim jeszcze zapadnie wyrok w sprawie. Celem takiego działania jest ochrona interesów wierzyciela. Jeśli sąd potwierdzi jego roszczenie, możliwe będzie przeprowadzenie egzekucji komorniczej z wcześniej zabezpieczonego majątku. Zabezpieczenie może dotyczyć zarówno rachunku bankowego, nieruchomości, jak i rzeczy ruchomych. Sąd wybiera sposób, który odpowiada wartości roszczenia i nie jest nadmiernie uciążliwy dla dłużnika.
Przykładowo, zabezpieczenie roszczeń pieniężnych na nieruchomości oznacza, że wierzyciel może wstrzymać sprzedaż nieruchomości przez dłużnika. Często odbywa się to przez wpis do księgi wieczystej, który uniemożliwia swobodne rozporządzanie nieruchomością. Jeśli później zapadnie wyrok, komornik sądowy może przeprowadzić egzekucję z tej nieruchomości, nawet jeśli dłużnik próbował ją wcześniej sprzedać lub przepisać.
Warto pamiętać, że zabezpieczenie roszczeń pieniężnych może być też formą nacisku na dłużnika. Gdy jego konto zostanie zablokowane albo straci swobodę dysponowania majątkiem, często zaczyna negocjować i proponuje ugodę. Z punktu widzenia wierzyciela jest to skuteczne narzędzie, które może przyspieszyć odzyskanie długu bez czekania na wyrok.
Kiedy wierzyciel może złożyć wniosek o zabezpieczenie?
Wniosek o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych można złożyć jeszcze przed rozpoczęciem procesu, a także w jego trakcie. Nie trzeba czekać na wyrok, jeśli istnieje uzasadniona obawa, że dłużnik utrudni późniejsze dochodzenie należności. Wystarczy uprawdopodobnić, że roszczenie istnieje oraz że brak zabezpieczenia może uniemożliwić jego wyegzekwowanie. Zdarza się, że sąd decyduje o zabezpieczeniu jeszcze zanim dłużnik otrzyma pozew.
Wniosek o zabezpieczenie komornik może zrealizować, gdy sąd wyda stosowne postanowienie. Dobrze przygotowany formularz musi wskazywać wartość roszczenia, jego podstawę oraz konkretne zagrożenia, np. sprzedaż lub przepisanie majątku. Nieprawidłowo przygotowany dokument może zostać oddalony, co opóźni cały proces.
Jakie środki zabezpieczenia roszczeń stosuje sąd?
Sąd może zastosować różne formy zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, w zależności od sytuacji. Najczęściej jest to zajęcie rachunku bankowego, wynagrodzenia, ruchomości lub nieruchomości. Działania te prowadzi komornik właściwy dla danego obszaru. W przypadku nieruchomości możliwe jest zabezpieczenie roszczeń pieniężnych przez wpis do księgi wieczystej, który blokuje możliwość jej sprzedaży bez wiedzy wierzyciela.
Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują również inne rozwiązania. Można złożyć wniosek o zajęcie udziałów w spółce, zakaz zbywania rzeczy lub ustanowienie zarządu przymusowego, czyli powierzenie majątku dłużnika osobie wyznaczonej przez sędziego. Czasem łączy się kilka form zabezpieczenia, np. zajmuje konto i jednocześnie wpisuje hipotekę na nieruchomości, pozwala to komornikowi na szybką reakcję, gdy zapadnie wyrok lub dłużnik zacznie ukrywać majątek.
W sprawach gospodarczych zabezpieczenie często decyduje o skuteczności dochodzenia wierzytelności. Szybka reakcja sądu i sprawne działania komornika mogą zapobiec wyzbyciu się majątku przez dłużnika. Dlatego wniosek o zabezpieczenie warto złożyć od razu z pozwem, zwłaszcza w przypadku większych kwot lub gdy dłużnik wcześniej unikał kontaktu, lub płatności.
Ile trwa zabezpieczenie roszczeń pieniężnych dłużnika?
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych obowiązuje do czasu zakończenia sprawy sądowej. Zdarza się jednak, że sąd uchyla zabezpieczenie wcześniej, jeśli zmienią się okoliczności albo roszczenie okaże się niezasadne. Po wydaniu prawomocnego wyroku zabezpieczenie przestaje obowiązywać, a sprawa przechodzi w etap egzekucji komorniczej.
Zwykle zabezpieczenie trwa kilka miesięcy, ale może być też utrzymywane przez kilka lat, zależnie od długości postępowania. Jeśli wierzyciel nie podejmie dalszych działań, np. nie złoży pozwu lub wycofa sprawę, sąd może zakończyć zabezpieczenie. Warto też odróżnić zabezpieczenie roszczeń pieniężnych i niepieniężnych. W pierwszym przypadku chodzi o majątek, w drugim o inne działania, np. zakaz zbliżania się, wydanie rzeczy lub powstrzymanie się od określonych czynności.
Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych to narzędzie, dzięki któremu nie musisz czekać bezczynnie na wyrok. Dobrze przygotowany wniosek i sprawnie przeprowadzone działania komornicze zwiększają szanse na odzyskanie pieniędzy. Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że dłużnik pozbędzie się majątku, nie podejmuj niepotrzebnego ryzyka i zawalcz o swoje należności.