Podczas egzekucji komornik zabezpiecza majątek dłużnika, a następnie sprzedaje go, aby uregulować jego długi. Co podlega zajęciu komorniczemu i czy pełnomocnik sądowy ma prawo przejąć kryptowaluty zgromadzone na wirtualnym koncie osoby zadłużonej? Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się, jakie składniki majątku może zabezpieczyć komornik i co na temat zajęcia cyfrowych aktywów mówi polskie prawo.
Co może zająć komornik?
Pełnomocnik sądowy ma prawo zabezpieczyć różne składniki majątku dłużnika w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Z reguły tym, co komornik zajmuje w pierwszej kolejności, są środki zgromadzone na rachunku bankowym osoby zadłużonej. Egzekucji komorniczej podlega też wynagrodzenie za pracę. Warto jednak pamiętać, że to, ile może zająć komornik, jest ściśle regulowane przepisami. Wolna od przejęcia przez pełnomocnika sądowego pozostaje kwota w wysokości 75% minimalnej pensji. Komornik ma również prawo zabezpieczyć nieruchomość należącą do dłużnika — np. dom lub mieszkanie — i wystawić ją na licytację w celu spłaty nieuregulowanych zobowiązań. Podczas przeprowadzania egzekucji komorniczej często zostają zajęte także cenne rzeczy stanowiące własność osoby borykającej się z problemami finansowymi — m.in. samochód, sprzęt elektroniczny i biżuteria. Jeśli posiada ona udziały w spółkach, papiery wartościowe lub inne prawa majątkowe, komornik również może je zabrać.
Egzekucja komornicza obejmuje też wierzytelności, co oznacza, że pełnomocnik sądowy ma prawo zająć należności, które dłużnikowi są winni inni. Należy pamiętać, że komornik może zająć także mienie znajdujące się u osób trzecich, o ile należy ono do zadłużonego — np. przedmioty przechowywane w wynajmowanym magazynie. W sporadycznych przypadkach, gdy dłużnik unika współpracy, urzędnik ma prawo przeprowadzić przeszukanie jego mieszkania w celu znalezienia ukrytego majątku.
Czego nie ma prawa zająć komornik?
Skoro wiadomo już co może zająć komornik, to warto także wspomnieć, jakie składniki majątku osoby zadłużonej są wyłączone spod egzekucji komorniczej. Należą do nich przede wszystkim przedmioty codziennego użytku, takie jak odzież, żywność na okres dwóch tygodni i podstawowe urządzenia gospodarstwa domowego, np. lodówka czy pralka. Ochronie podlegają również narzędzia pracy, które są niezbędne do wykonywania zawodu, np. komputer. Należy też wiedzieć, jakich świadczeń nie może zająć komornik — znajdują się wśród nich m.in. zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne, alimenty, dodatki dla sierot i świadczenie 800+. Wyłączone spod egzekucji komorniczej są również przedmioty o charakterze religijnym lub sentymentalnym, np. obrączki ślubne. Ograniczenia te mają na celu zapewnienie, że dłużnik nie zostanie całkowicie pozbawiony środków do życia bez względu na wysokość zadłużenia.
Czy możliwa jest egzekucja komornicza z kryptowalut?
Chociaż polskie prawo nie posiada jeszcze szczegółowych regulacji dotyczących kryptowalut, to traktuje je jako prawa majątkowe. Termin waluty wirtualnej został po raz pierwszy wprowadzony w Ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, gdzie są one definiowane jako cyfrowe odwzorowanie wartości. Mimo że kryptowaluty nie mają charakteru rzeczy, to zgodnie z Ustawą z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeksu postępowania cywilnego, art. 909 i n., komornik może je zająć jako cyfrowe aktywa stanowiące prawa majątkowe. Jednak brak szczegółowych przepisów wykonawczych powoduje, że proces ten jest trudniejszy, ale nie niemożliwy do przeprowadzenia.
Złożoność egzekucji z kryptowalut, takich jak Bitcoin, wynika z tego, że są one przechowywane w cyfrowych portfelach, do których dostęp jest zabezpieczony prywatnymi kluczami. Jeśli dłużnik nie ujawnia posiadania cyfrowych aktów, wierzyciel może zlecić ich poszukiwanie komornikowi. Proces ten jednak jest mocno utrudniony ze względu na brak centralnego rejestru kryptowalut. W praktyce, jeśli komornik zdobędzie informacje o posiadaniu przez osobę zadłużoną cyfrowych aktywów, może je przejąć poprzez skierowanie żądania do giełd, na których dłużnik posiada konta. Chociaż polskie prawo nie reguluje wprost procedur zajęcia kryptowalut, pełnomocnicy sądowi opierają się na ogólnych przepisach dotyczących egzekucji majątkowej, co umożliwia im skuteczne przeprowadzenie tego typu działań.
Co grozi za ukrywanie kryptowalut?
Dłużnik jest zobowiązany do złożenia wykazu swojego majątku, który powinien uwzględniać także kryptowaluty. W sytuacji, gdy osoba zadłużona odmawia współpracy, komornik może nałożyć na nią sankcje. Ukrywanie majątku w celu jego ochrony przed zajęciem komorniczym zgodnie z art. 300 Kodeksu karnego jest bowiem przestępstwem. Za działania utrudniające przeprowadzenie egzekucji majątkowej dłużnikowi może grozić kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Proces zajęcia kryptowalut przez komornika jest bardziej skomplikowany niż tradycyjna egzekucja, ponieważ wymaga specjalistycznej wiedzy technicznej i znajomości procedur związanych z rynkiem cyfrowych aktywów. Należy jednak pamiętać, że dłużnik jest zobowiązany do ujawnienia całego swojego majątku, a więc także środków zgromadzonych na wirtualnych kontach. Mamy nadzieję, że nasz artykuł okazał się dla Ciebie pomocny. Zachęcamy do podzielenia się nim z innymi osobami.