Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest wobec dłużników, którzy mimo wielu upomnień, a nawet spraw sądowych, wciąż zalegają ze swoimi zobowiązaniami. Efektem tego najczęściej jest zajęcie komornicze. Na czym polega i jak przebiega pod względem formalnym? Sprawdź najważniejsze informacje dotyczące egzekucji komorniczych.

Co to jest egzekucja komornicza, jak przebiega?

Egzekucje komornicze to postępowania, w wyniku których dochodzi do zajęcia majątku dłużnika na rzecz jego zobowiązań. Ich wykonaniem zajmuje się komornik, aczkolwiek należy wiedzieć, że działa wyłącznie na podstawie decyzji sądu. Co to oznacza?

Wierzyciel, który nie potrafi ściągnąć należności od swojego dłużnika, może wystąpić na drogę sądową. Zanim jeszcze podjęta zostanie decyzja o zajęciu egzekucyjnym, sąd próbuje doprowadzić do ugody poprzez mediację. Gdy to się nie uda, może wydać tytuł egzekucyjny. Nie jest on jednak jeszcze podstawą do podjęcia jakichkolwiek działań przez komornika. W następnym kroku wierzyciel wnioskuje o wydanie tytułu wykonawczego i dopiero z tym dokumentem może zgłosić się do komornika.

Co istotne, należy podkreślić, że to nie komornik decyduje, jakie części majątku mają podlegać zajęciu. Określone jest to we wniosku o wszczęcie egzekucji, które oprócz danych dłużnika i wysokości wierzytelności, zawiera także takie informacje jak składniki majątkowe oraz nieruchomości dłużnika. Co istotne, według Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji z 2019 roku, wniosek egzekucyjny musi zostać wypełniony na urzędowym formularzu.

Biorąc to wszystko pod uwagę, należy jeszcze raz podkreślić, że komornik wykonuje jedynie postanowienia sądu, które zostały wydane na wniosek wierzyciela.

Ile czasu ma komornik na wszczęcie egzekucji?

Wiele osób zastanawia się, ile trwa wszczęcie egzekucji komorniczej. W tym wypadku należy mieć świadomość, że postępowanie prowadzone w celu zajęcia majątku dłużnika nie jest tak naprawdę początkowym, a końcowym etapem związanym z wierzytelnością. Najpierw prowadzona jest egzekucja sądowa, wynikiem, której jest wydanie tytułu egzekucyjnego z klauzulą wykonalności.

To jeszcze nie oznacza automatyczne podjęcia działań przez komornika. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel musi złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji. Wszystko więc tak naprawdę zależy od tego, jak szybko wierzyciel podejmie kolejne kroki.

Zajęcia komornicze krok po kroku

Zanim rozpoczęta zostanie procedura postępowania egzekucyjnego, dłużnik otrzymuje zawiadomienie od komornika. Dostarczenie oficjalnego pisma sądowego jest konieczne, aby móc podjąć kolejne czynności. Najczęściej zawiadomienie to wysyłane jest drogą listowną, aczkolwiek jeśli to się nie uda (np. dłużnik będzie odmawiać jego przyjęcia), komornik może dostarczyć je osobiście.

Następny etap to ustalenie majątku dłużnika. Na tej podstawie urzędnik określa, z jakich jego składowych najlepiej jest przeprowadzić egzekucję. W następnych krokach najczęściej dochodzi do zajęcia wynagrodzenia, rachunku bankowego, a jeśli to nie pokryje całego zadłużenia, także ruchomości i nieruchomości w zakresie określonym przez przepisy.

To, ile będzie trwać postępowanie egzekucyjne, w dużej mierze zależy od współpracy między komornikiem a dłużnikiem (ten nie może zatajać informacji o swoim majątku), a także od sprawności samego urzędnika.

Jak długo komornik może prowadzić egzekucję?

Teoretycznie egzekucja komornicza jest prowadzona aż do zaspokojenia roszczeń wierzyciela. W praktyce znacznie częściej zdarza się, że komornik nie ma z czego ściągnąć należności. Co się dzieje w takiej sytuacji?

Komornik wysyła pismo do wierzyciela o bezskuteczności zajęcia. Wierzyciel ma wtedy tydzień, aby dostarczyć wniosek, w którym zawarte zostaną inne sposoby egzekucji (pamiętaj, że to nie komornik decyduje o tym, jakie części majątku podlegają zajęciu).

Jeśli natomiast wierzyciel nie przedstawi takiego wniosku, postępowanie zostanie umorzone.

Kiedy następuje umorzenie postępowania egzekucyjnego?

W sytuacji, gdy egzekucja jest nieskuteczna, komornik może zgłosić do sądu wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz o wprowadzenie dłużnika do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Co istotne, nie oznacza to, że zadłużenie „znika”. W praktyce, po kilku miesiącach, a nawet latach, wierzyciel może ponownie wystąpić z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. To jednocześnie przerywa bieg przedawnienia długów.

Wyróżnić można jeszcze sytuację, w której dochodzi do zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Ma to miejsce m.in. wtedy, gdy dłużnik wnioskuje o upadłość konsumencką. Zawieszenie może też nastąpić na wniosek wierzyciela lub dłużnika.

Natomiast zakończenie postępowania egzekucyjnego ma miejsce wtedy, gdy doszło do wyegzekwowania całego roszczenia.