Zdarzają się sytuacje, w których trudno jest znaleźć dobre rozwiązania. Jednym z nich jest śmierć dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie komornicze. Co może zrobić komornik?
- Jak długo komornik może prowadzić egzekucję?
- Postępowanie komornicze a śmierć dłużnika
- Śmierć dłużnika a spadkobierca
- Czy komornik może zająć wynagrodzenie dziecka za długi rodziców?
- Co powinien zrobić wierzyciel, gdy umrze dłużnik?
- Śmierć dłużnika a brak spadkobierców
Jak długo komornik może prowadzić egzekucję?
Wierzyciele często obawiają się, że wraz ze śmiercią dłużnika kończy się odpowiedzialność w zakresie zaciągniętych zobowiązań. Na szczęście dla nich wcale tak nie jest. Obowiązki majątkowe, a co za tym idzie, również wszelkie niespłacone zobowiązania, z chwilą śmierci dłużnika, przechodzą na jego spadkobierców. Tak więc to nie jest tak, że komornik sądowy kończy egzekucję w momencie śmierci dłużnika. Najpierw konieczne jest, by informacja o śmierci dłużnika została zweryfikowana we właściwym urzędzie stanu cywilnego dzięki odpisowi skróconego aktu zgonu. Co później?
Postępowanie komornicze a śmierć dłużnika
Warto wiedzieć, że zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w sytuacji, gdy dłużnik umrze, komornik musi zawiesić wszelkie czynności podjęte względem niego. Aby to było możliwe, niezbędny jest wspomniany wyżej akt zgonu. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego ma skutek od chwili śmierci dłużnika. Organ egzekucyjny musi więc z urzędu uchylić wszelkie czynności, jakie zostały podjęte po dniu, w którym zmarł dłużnik. Z kolei działania dokonane przed jego śmiercią pozostają w mocy, a więc zajęcie ruchomości, nieruchomości, czy wierzytelności z rachunku bankowego. Sprawdź, co komornik zajmuje w pierwszej kolejności.
Jeśli zgłoszą się lub zostaną wskazani następcy prawni dłużnika albo ustanowiony zostanie kurator spadku, to powinien on wydać postanowienie o zawieszeniu postępowania oraz jednocześnie o jego podjęciu. Co to daje? Zawieszenie postępowania z mocą wsteczną pozwala ochronić spadkobierców przed niekorzystnymi skutkami czynności procesowych, a w szczególności tymi związanymi z niedotrzymaniem terminów.
Śmierć dłużnika a spadkobierca
Zgodnie z prawem, spadkobierca dziedziczy po bliskiej zmarłej osobie wszelkie dobra – nie tylko to, co na plus, ale również długi. Tak więc w sytuacji, gdy umiera bliska osoba i ma się wątpliwości co do tego, w jakiej kondycji były jej finanse, można odrzucić spadek. Drugim rozwiązaniem jest przyjęcie całego spadku wprost i poddanie się egzekucji długów. Trzecim sposobem, z jakiego może skorzystać spadkobierca, jest przyjęcie spadku z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Wówczas jego odpowiedzialność za długi wynosi tyle, ile zyskuje, czyli przy odziedziczeniu wartości 20 000 zł, a długach 10 000 zł – niezbędna jest spłata wszystkich zobowiązań.
W sytuacji, gdy spadkobierców jest więcej, wszyscy ponoszą solidarną odpowiedzialność za uregulowanie należności. A co, jeśli sąd nie znajdzie spadkobiorców? Co w sytuacji, gdy będą, ale każdy z nich zrzeknie się spadku? Wówczas zgodnie z prawem musi wziąć go Skarb Państwa.
Czy komornik może zająć wynagrodzenie dziecka za długi rodziców?
Pojawia się często wątpliwość, czy dzieci płacą za długi rodziców, czy komornik może zająć płace. W sytuacji, gdy rodzice nie żyją, a pozostawili po sobie długi, a dzieci przyjmą spadek – muszą je spłacić. Oczywiście jak wspomniano już wyżej, odpowiedzialność za długi jest ograniczona do aktywów spadkowych. Trzeba się więc liczyć z tym, że konieczne będzie spłacenie długów po rodzicach. Może polegać to m.in. na zajęciu komorniczym. Dzieci, które przyjmują spadek, ponoszą odpowiedzialność osobistą, majątkową. Tak więc o ile komornik nie podda licytacji samochodu po rodzicach, to może zająć wynagrodzenie za pracę, czy środki na rachunku bankowym. Ile może zabrać komornik? Tak jak zostało już wspomniane – tyle, ile wyniosą aktywa, czyli to, co jest zyskiem.
Co powinien zrobić wierzyciel, gdy umrze dłużnik?
A co może zrobić wierzyciel, gdy umrze dłużnik? Powinien wówczas złożyć wniosek do sądu o nabycie długu. To nie od niego, a od sądu powinno zależeć rozstrzygnięcie, kto jest prawowitym spadkobiercą oraz jak podzielić zyski i długi. Oczywiście proces może przyspieszyć postępowanie spadkowe. Dzięki temu wiadomo, kto musi oddać dług zmarłego. Może być tak, że spadkobiercy będą sami poczuwać się do spłaty, ale raczej to wierzyciele powinni dopilnować swojego interesu.
Śmierć dłużnika a brak spadkobierców
Jeszcze odmienny problem pojawia się, gdy dłużnik umiera, ale nie ma spadkobierców lub wszyscy zrzekli się spadku. Czy wówczas wierzyciele nie mogą liczyć na odzyskanie środków? Co w sytuacji, gdy nie ma od kogo egzekwować spłaty zadłużenia? Jeżeli nie ma spadkobierców lub odrzucili spadek, to majątek zmarłego przechodzi na rzecz Skarbu Państwa. Niestety nie oznacza to, że Skarb Państwa spłaci zadłużenie. Nie ponosi on żadnej odpowiedzialności za powstałe długi spadkowe. Tak więc wierzyciel, który znalazł się w takiej sytuacji, raczej nie odzyska swojej należności.