Toczy się wobec ciebie postępowanie egzekucyjne i wiesz, że wkrótce może nastąpić zajęcie twojego majątku? Sprawdź, co najpierw zajmuje komornik, a także jakie składniki majątku podlegają wyłączeniu z egzekucji.

Co może komornik?

Komornik jest funkcjonariuszem publicznym, który działa tylko i wyłącznie na podstawie wyroków sądowych. Oznacza to, że wierzyciel, bez uzyskania tytułu egzekucyjnego i tytułu wykonawczego na drodze sądowej, nie może zwrócić się w bezpośredni sposób do komornika, jak jest w przypadku firm windykacyjnych. Ponadto funkcjonariusz ten działa zgodnie z przepisami prawa, które określają m.in. to, czego nie może zająć komornik sądowy, o czym jeszcze będziemy pisać.

A jak przebiega postępowanie egzekucyjne? Jak przed chwilą wspominaliśmy, najpierw wierzyciel musi wystąpić do sądu w sprawie zaległości winnych przez dłużnika. Następnie, po otrzymaniu tytułu egzekucyjnego i tytułu wykonawczego, składa wniosek do komornika, a po sprawdzeniu jego poprawności pod kątem formalnym, funkcjonariusz publiczny może rozpocząć swoją pracę. Tutaj istotną kwestią jest to, że wierzyciel we wniosku podaje, jaki ma być sposób egzekucji świadczeń, tj. z jakich składników majątku ma być ściągane zadłużenie. Nie jest to więc tak, że komornik działa wedle własnych ustaleń.

Gdy te kroki zostały już zrealizowane, kancelaria komornicza zajmuje się sprawą dłużnika, najpierw określając jego majątek. To wszystko sprawia, że egzekucja często jest rozciągnięta w czasie, co czasami daje dłużnikom mylne wrażenie, że to ich ominie.

Co zajmuje komornik?

Należy podkreślić jeszcze raz, że to, co może zająć komornik, dokładnie określają przepisy, z którymi dłużnik może się zapoznać. W razie jakichkolwiek nieprawidłowości może złożyć skargę na czynności komornicze.

Komornik może zająć nieruchomości, ruchomości, wynagrodzenie za pracę, konto bankowe, a także dostępne środki zawarte w akcjach, papierach wartościowych, czy nawet przychody wynikające z posiadania praw autorskich bądź praw majątkowych.

W przypadku wynagrodzenia i ruchomości występuje kilka ograniczeń. Przede wszystkim dłużnikowi nie mogą zostać zabrane całe środki do życia. Od jakiej kwoty komornik zajmuje konto bankowe bądź wypłatę? Dłużnikowi należy pozostawić równowartość najniższej krajowej płacy minimalnej, która w 2021 roku wynosi 2 800 zł brutto, czyli ok. 2 062 zł netto (na rękę). Oprócz tego istnieje przepis, który mówi o tym, że w sytuacji, gdy dłużnik zarabia więcej, niż równowartość płacy minimalnej, można zabrać mu maksymalnie 60% wynagrodzenia w przypadku długów alimentacyjnych i 50% wynagrodzenia, gdy zadłużenie ma inny charakter. Kwota wolna od potrąceń komorniczych będzie więc uzależniona od twoich zarobków, przy czym cały czas trzeba pamiętać, że wysokość najniższego wynagrodzenia nie będzie podlegać zajęciu.

A co komornik może zabrać z domu? Zajęciu podlegają m.in. pojazdy mechaniczne, wartościowy sprzęt RTV i AGD, a także wyposażenie mieszkania, aczkolwiek tutaj występuje wiele wyłączeń.

Czego nie może zająć komornik?

Jeśli chodzi o wynagrodzenie, przypomnimy jedynie, że komornik nie może zająć równowartości płacy minimalnej. A jak to jest w przypadku ruchomości?

Przedmiotów/urządzeń, które są niezbędne do życia, nie można zająć. Może to być np. pralka, lodówka czy odkurzacz. Aczkolwiek, jeśli dłużnik posiada te urządzenia w ilości większej, niż jeden, i komornik wykaże, że dodatkowe sprzęty są zbędne, może je zabrać. Zajęciu nie podlegają ubrania codzienne, pościel, zapasy żywności i opału, narzędzie niezbędne do pracy zarobkowej dłużnika (np. laptop, o ile jest jego podstawowym narzędziem pracy).

Ponadto komornik nie może zająć alimentów, świadczeń społecznych, chociaż tutaj trzeba uważać, ponieważ zajęciu często podlega konto bankowe, na które środki te wpływają. Wtedy trzeba się odwoływać od czynności komorniczych, wykazując źródło tych pieniędzy.

Na koniec warto dodać, że komornik może wejść do domu, nawet gdy dłużnika w nim nie ma, dlatego tego typu próby odroczenia egzekucji zwykle bywają nieskuteczne.

Co komornik zajmuje w pierwszej kolejności?

Skoro już wiesz, co może zająć komornik, można przejść do tego, od jakich składników majątku zaczyna egzekucję. I tutaj sprawa jest dość skomplikowana, ponieważ przepisy nie regulują, co podlega zajęciu w pierwszej kolejności. Określają jedynie, że komornik powinien zastosować środki egzekucyjne, które są jak najmniej uciążliwe dla dłużnika.

Dlatego najczęściej można spotkać się z tym, że najpierw następuje zajęcie konta bankowego i wynagrodzenia, a jeśli to nie wystarczy (a tak jest najczęściej), przechodzi się do kolejnych składników majątku, takich jak pojazdy mechaniczne, ruchomości. Natomiast zajęcie nieruchomości to zwykle ostateczność, na którą komornicy decydują się w sytuacji, gdy wysokość zadłużenia jest wysoka, to jedyny składnik majątku lub pozostały majątek ma niską wartość i egzekucja prowadzona byłaby latami.